Câu chuyện về mộ của họ Vua Đinh Tiên hoàng được ghi chép lại :Táng mộ vào con thần mã, Họ Đinh thắng trận thống nhất non sông.

Đinh Tiên Hoàng người động Hoa lư, tương truyền rằng trong động trước kia có một cái đầm sâu, thân mẫu là vợ thiếp của quan Thứ Sử Đinh Công Trứ, ngày thường hay vào trong đầm để tắm giặt. Một hôm bị con rái cá lớn hãm hiếp nên bà thụ thai, rồi khi đủ tháng sinh ra một con trai. ĐInh công rất là yêu quý vì không biết rõ nguyên nhân , chỉ riêng có một mình bà biết là con của loài rái cá mà thôi.

Thế rồi cách mất năm sau Đinh Công qua đời thì con rái cá cũng bị nhân dân trong động bắt được đem về ăn thịt, còn xương thì quăng vô một xó, bà mẹ nghe tin vội vàng đến chỗ đó, đợi khi mọi người đi khỏi bèn nhặt lấy xương đem về gói ghém cẩn thận rồi để lên trên gác bếp, và thường bảo cho ông biết: Đây là hài cốt của cha con đó.

Còn về phần ông, đến khi khôn lớn, người rất lanh lẹ và có biệt tài về môn bơi lội dưới nước, cho nên đã được tặng cái danh hiệu là Đinh mỗ, tức Đinh Bộ Lĩnh.

Trong thời gian ấy bỗng có một thầy địa lý bên tàu sang nước ta xem đất, dõi theo long mạch tới động hoa lư, buổi tối lại xem thiên văn, thấy có một tia hồng quang như dải lụa đỏ tự đầm bốc lên, rồi sau bắn thẳng vào sao thiên mã; Sáng sớm hôm sau thầy địa lý lần vào chỗ đó xem xét hồi lâu, đoán rằng người dưới đầm tất nhiên có giống thần vật, nên muốn thuê người thiện nghệ lặn xuống dưới đó xem sao.

Nguyên vì trong cái đầm đó người ta đồn rằng: bên dưới có chỗ rất thiêng, xưa nay chẳng ai dám bén mảng đến, vì thế chú khách mới treo giải thưởng rất haaij cho người có gan mạo hiểm xuống để do thám. ĐInh mỗ nghe nói đến nhận lời ngay, rồi ông lặn xuống chỗ đó, lấy tay sờ quanh, thấy có một vật hình như con ngựa đứng dưới đáy đầm. Ông bèn trở nên báo cáo cho chú khách biết. Chú lại bảo ông lặn xuống chuyến nữa, và có đem theo một nắm cỏ non, giữ vào mồm ngựa xem nó thế nào; ông lại cầm nắm cỏ xuống đứng trước đầu ngựa để giữ, thấy nó há miệng ngoạm lấy nắm cỏ, ông lại bơi lên báo cho chú biết, chú gật đầu bảo: Dưới đầm quả nhiên có ngôi huyệt quý. Rồi chú đưa ra một số vàng bạc bảo với ông rằng: nay tôi hãy tạm thù lao một chút, sau này sẽ xin tặng thêm, vì tôi cần phải trở về bổn quốc mấy tháng, rồi lại sang ngay, bấy giờ ta hãy nói chuyện.

Sự thực thì lúc aayss Đinh mỗ dẫu còn ít tuổi nhưng lại thông minh khác thường. Nay nghe chú khách lẩm nhẩm như vậy thì ông hiểu ngay là huyệt ở trong mồm ngựa, chẳng còn hồ nghi gì nữa, cho nên sau khi chú khách đi rồi, ông bèn lấy ngay gói xương ở gắc bếp đem xuống quấn mớ cỏ non bên ngoài, rồi ôm vào đầm lặn xuống chỗ con ngựa đá, cũng làm theo như mọi hôm, nó vừa há miệng ông bèn nạp cả gói ấy vào trong, đợi khi nó nuốt trửng rồi ông mới yên trí ngoi lên. Thế là ngôi huyệt đế vương mà chú khách kia đã tốn biết bao công của mới tìm ra được, ngày nay đã bị ông phỗng tay trên mất rồi.

Nhắc lại sai khi ông táng được huyệt ấy rồi thì thấy tiếng tăm ngày thêm lừng lẫy, xa gần thảy đều khiếp phục, bầu làm trại trưởng một vùng. Khi ở trong đại Đào úc có lần giao chiến với Thúc dự là trưởng trại Bông, đến khi bị bại chạy về qua đầm, chẳng may cầu gãy ông bị té nhào xuống nước. Thúc dự đuổi kịp giơ giáo toan đâm, bỗng thấy hai con rồng vàng hiện lên bao phủ lấy ông, làm cho Thúc dự hoảng vía bỏ chạy. Tin ấy đồn ra khiến nhân dân càng thêm tin tưởng, quy phục mỗi ngày một đông.

nhưng rồi cách mấy năm sau thì chú khách sang, đem theo hài cốt tiền nhân để định táng vào huyệt đó, nhưng khi tới nơi đã thấy Đinh mỗ tức người lặn thuê năm trước, nay đã trở thành một vị anh hùng cái thế. Thủ hạ cũng đã có tới mấy ngàn. Chú biết ngay là ngôi huyệt quý kia đã bị Đinh mỗ chiếm đoạt, chú rất căm hận, quyết chí lập mưu trả thù, nên chú tìm đến đinh trại nói với ông rằng: cứ chỗ tôi biết thì ngôi huyệt dưới đáy đầm ông đã táng được rồi đó. Nhưng theo ý kiến của tôi, huyệt ấy là quý địa, chỉ hiềm một nỗi: ngựa mà chẳng có kiếm, thì cũng chưa được hoàn mĩ đó thôi. Vậy nay tôi xin hiến ông một bó bửu kiếm, đem xuống đặt vào cổ ngựa, chắc hẳn rồi đây ông sẽ tung hoành thiên hạ. Kiếm chỉ tới đâu giặc cũng phải tan tới đó.

Lúc đấy Đinh mỗ nghe chú thầy địa nói cũng hay hay, nên chẳng nghi ngờ gì cả, tiếp nhận lấy bó kiếm đem vô trong đầm, lặn xuống chỗ con thần mã, sờ đúng cổ nó để đặt kiếm vào, thề rồi từ đấy về sau, đánh đâu cũng được, xưng hiệu là Vạn Thắng Vương, bình định được 12 sứ quân. Thống nhất được bức dư đồ, tứ là vua Đinh Tiên Hoàng. Trị vì được 12 năm, rồi bị một tên hầu cận là Đỗ Thích ám sát cùng với Thái Tử Liễn, tức Nam việt Vương. Người ta đồn rằng: đó là trúng kế của chú thầy địa lý, vì trong sách địa lý Thuật số phương đông có câu: Mã đầu hữu kiếm đới sát, tức là đầu ngựa có gươm sinh ra sát khí đó vậy.

theo Đong Du Tiep Ky tác giả:  Vũ Phương Đế